Hà Nội Ngập: Kế Hoạch 24h Bảo Toàn Sức Khỏe Gia Đình

Mưa lớn – nước dâng – điện chập chờn – đường ngập sâu. Khi thành phố “biến thành sông”, thứ cần nhất không chỉ là ủng áo mưa mà là một kế hoạch 24 giờ thật thực tế: ai làm gì, khi nào làm, ưu tiên gì trước. Bài này chia nhỏ thành các mốc giờ hành động để bạn giảm rủi ro điện giật, nước bẩn, ngộ độc thực phẩm, bệnh truyền nhiễm (tiêu chảy, viêm da, sốt xuất huyết, leptospira…), đồng thời chăm sóc nhóm dễ tổn thương như trẻ em, người già, phụ nữ mang thai, người bệnh mạn tính.

Gọi khẩn cấp tại Việt Nam: 113 (công an), 114 (cứu hỏa – cứu nạn), 115 (cấp cứu y tế).

Tổng quan nguy cơ cần kiểm soát ngay

• Điện giật & thiết bị điện ẩm ướt: ổ cắm, công tắc, thang máy, bốt điện, dây điện đứt.

• Nước bẩn – mầm bệnh: E.coli, leptospira (từ nước tiểu chuột), vi rút – vi khuẩn đường ruột.

• Hóa chất – xăng dầu – kim loại nặng từ cống rãnh, gara.

• Ngộ độc thực phẩm, tiêu chảy, viêm da, nấm mốc sau ngập.

• Côn trùng (muỗi) bùng phát → nguy cơ sốt xuất huyết.

• Chấn thương trượt ngã, hố ga mất nắp, dòng chảy xiết.

• Ngạt khí CO nếu dùng máy phát điện/đun nấu trong không gian kín.

Kế hoạch 24 giờ theo mốc thời gian

0–2 giờ đầu: An toàn điện – người – nhà

1. Cắt nguồn điện khu vực ngập: cầu dao tổng, aptomat từng tầng/phòng có nước. Không chạm thiết bị/ổ cắm ướt.

2. Di chuyển người dễ tổn thương (trẻ, người già, thai phụ, người bệnh mạn tính) lên tầng cao/điểm khô ráo; mang theo túi y tế – thuốc cá nhân (huyết áp, tiểu đường, hen…).

3. Đồ tối cần thiết: đèn pin, pin dự phòng, radio, sạc dự phòng, giấy tờ, tiền mặt nhỏ, áo mưa, ủng, găng tay cao su.

4. Phong tỏa khu nguy hiểm: bít kính/đánh dấu hố ga, chân cầu thang trơn; không đi thang máy.

5. Nguồn nước – ăn uống tạm thời: ưu tiên nước đóng chai còn niêm; đậy kín nắp xoong nồi; không mở tủ lạnh nhiều lần để giữ lạnh.

6. Liên lạc hàng xóm: người độc thân/già một mình cần kết nối ngay một “buddy” hỗ trợ.

2–6 giờ: Nước sạch – vệ sinh – thực phẩm

1. Nước uống:

   • Nếu thiếu nước đóng chai: đun sôi tối thiểu 1 phút (kể từ khi sôi bùng) rồi để nguội trong bình sạch đậy nắp.

   • Có viên clo/NaDCC? Pha theo hướng dẫn (thường 1 viên/1 lít, chờ 30 phút); nước phải trong trước khi khử khuẩn.

2. Tách khu bẩn – khu sạch trong nhà: một góc đặt giày ướt, áo mưa; khay nước xà phòng/thuốc tím nhẹ để rửa ủng/găng trước khi vào nhà.

3. Thực phẩm:

   • Loại bỏ đồ chín đã tiếp xúc nước ngập hoặc bảo quản trên 2 giờ ở nhiệt độ phòng.

   • Giữ đồ khô kín: gạo, mì, sữa hộp, đồ hộp. Hộp phồng, rỉ sét, móp bỏ ngay.

   • Rau củ dính bùn cống: không dùng ăn sống; nếu buộc phải dùng, rửa mạnh dưới vòi nước chảy, ngâm dung dịch muối/giấm loãng 10 phút, nấu chín kỹ.

4. Vệ sinh cá nhân:

   • Lội nước phải mang ủng cao, không đi chân trần.

   • Vết trầy xước rửa ngay bằng xà phòng, sát trùng iod; theo dõi sưng – đỏ.

5. Thông khí nhà: mở cửa sổ khi có thể; quạt thông gió vùng ẩm; không dùng thiết bị điện ướt.

[Image: Bàn bếp tách riêng vùng sạch – vùng đồ ướt, bình nước đun sôi để nguội]
Caption: Tạo “vùng sạch” trong nhà giúp tránh nhiễm chéo nước bẩn – thực phẩm.

6–12 giờ: Di chuyển cần thiết – y tế – tâm lý

1. Không băng qua dòng nước xiết; tránh đường ngập sâu, khu vực có công trường, bốt điện, nắp cống.

2. Đi khám/cấp cứu nếu:

   • Sốt cao, nôn/tiêu chảy liên tục, đau bụng quặn, mất nước (khát nhiều, tiểu ít).

   • Vết thương sưng đỏ, chảy dịch; nghi đinh sắt đâm sâu (cần chích ngừa uốn ván theo chỉ định).

   • Khó thở, đau ngực, chóng mặt kéo dài.

3. Sức khỏe tâm lý: trẻ nhỏ hoảng sợ – người già lo lắng. Giải thích ngắn gọn, giao việc nhỏ cho trẻ (xếp khăn, lau khô đồ nhựa), bật nhạc nhẹ để trấn an.

12–24 giờ: Làm khô – khử khuẩn – chống muỗi – kiểm kê

1. Làm khô nhà

   • Dùng máy bơm/máy hút ẩm/quạt. Ưu tiên sàn gỗ, tủ gỗ, tường thạch cao – những nơi dễ mốc.

   • Hút ẩm từng phòng; đồ vải giặt nước ấm + phơi nắng nếu có.

2. Khử khuẩn bề mặt

   • Pha Javel (NaOCl 0,1%) lau sàn, tay nắm cửa, bếp (không dùng chung cho kim loại dễ gỉ); sau 10 phút lau lại bằng nước sạch.

   • Nhà có trẻ nhỏ/thú cưng: khóa khu vực vừa khử khuẩn đến khi khô hẳn.

3. Diệt muỗi – phòng sốt xuất huyết

   • Đổ nước đọng ở chậu cây, phễu điều hòa, khay hứng tủ lạnh, lốp xe; đậy kín dụng cụ chứa nước.

   • Dùng vợt/bình xịt muỗi an toàn; mắc màn ngủ cho trẻ.

4. An toàn điện – thiết bị

   • Ổ cắm, dây nối, sạc… phải khô hoàn toàn mới dùng; nếu ngập sâu, nhờ thợ điện kiểm tra.

5. Kiểm kê – chụp ảnh hiện trạng cho bảo hiểm/chung cư; ghi nhật ký hư hại và các khoản chi phí.

Checklist nhanh (in ra dán cửa)

Người & điện

• Cắt điện khu ngập – không dùng thang máy

• Di chuyển trẻ/già/thai phụ/người bệnh lên cao

• Ủng cao – găng cao su – đèn pin – sạc dự phòng

Nước & thực phẩm

• Ưu tiên nước đóng chai / đun sôi

• Loại bỏ đồ chín dính nước ngập

• Đồ hộp phồng/rỉ sét/móp → bỏ

Y tế

• Túi thuốc: hạ sốt, oresol, băng gạc, sát trùng, thuốc nền

• Vết thương rửa xà phòng, sát trùng, theo dõi sưng–đỏ

• Gọi 115 nếu sốt cao, tiêu chảy nặng, khó thở, đau ngực

Nhà cửa

• Tạo “vùng sạch” – khay rửa ủng/găng trước cửa

• Máy hút ẩm/quạt – mở cửa sổ thông khí

• Khử khuẩn sàn – tay nắm – bếp bằng dung dịch phù hợp

Côn trùng

• Đổ nước đọng – mắc màn – xịt muỗi an toàn cho trẻ

Bảng xử trí nhanh: nước – thực phẩm – điện – y tế

Lưu ý riêng cho từng nhóm

Trẻ em:

• Không để trẻ lội nước; nếu buộc phải di chuyển, bế/địu, mang ủng chống trượt cho người lớn.

• Dinh dưỡng mềm, dễ tiêu; uống sữa/cháo ấm, nước đun sôi.

• Quan sát dấu thiếu nước: môi khô, ít tiểu, mắt trũng.

Người già – bệnh mạn tính:

• Thuốc nền để trong túi chống nước, theo dõi huyết áp – đường huyết.

• Tránh lên xuống cầu thang nhiều lần (trơn trượt).

Thai phụ:

• Tránh lội nước bẩn; ưu tiên khu khô ráo, thông khí; nếu sốt/tiêu chảy nặng → đi bệnh viện.

Thú cưng:

• Không cho uống nước đọng; lau khô lông; dọn phân vào túi kín.

Khi nào cần đến bệnh viện ngay?

• Sốt >38,5°C không hạ sau thuốc, kèm tiêu chảy/nôn ói liên tục.

• Khó thở, đau ngực, lơ mơ.

• Vết thương sưng nóng đỏ, chảy mủ; nghi uốn ván (đinh sắt đâm).

• Dấu mất nước nặng: khát dữ, tiểu rất ít, chóng mặt, môi khô nứt.

Sau 24–72 giờ: phòng bệnh sau ngập (rất quan trọng)

• Dọn mầm bệnh: rác hữu cơ, đồ ăn hư → bỏ kín; lau sàn định kỳ bằng dung dịch khử khuẩn nhẹ.

• Mốc & dị ứng: sấy/ phơi nắng nệm, sofa bọc vải; tường ẩm lâu nên liên hệ chống thấm – chống nấm.

• Muỗi: tiếp tục loại ổ nước; dùng hóa chất diệt lăng quăng được khuyến cáo (theo hướng dẫn).

• Tiêm phòng: xem xét uốn ván nếu có vết thương bẩn và lịch tiêm không đầy đủ (theo tư vấn y tế).

Gợi ý thực đơn “sạch – ấm – dễ tiêu” 1 ngày

• Sáng: cháo gà/cá + gừng; nước ấm đun sôi.

• Trưa: cơm nóng + trứng/đậu phụ + canh bí đỏ/rau nấu chín kỹ.

• Xế: chuối/đu đủ chín + sữa ấm.

• Tối: mì gạo/miến với rau chín – thịt nạc; trà gừng loãng.

Tránh salad sống, đá lạnh, hải sản tái, nước ép không tiệt khuẩn trong 48–72 giờ đầu.

Gợi ý đồ uống bù nước – điện giải tại nhà

• ORS (oresol) pha đúng gói – đúng thể tích.

• Điện giải tự làm: 1 lít nước đun sôi để nguội + 6 thìa cà phê đường + ½ thìa cà phê muối + vắt ½ quả chanh (nếu có).

• Uống từng ngụm nhỏ – liên tục khi tiêu chảy/nôn.

Tài liệu dán tường (tóm tắt 2 dòng/nhóm)

• Điện: cắt điện khu ngập; không dùng thiết bị ẩm.

• Nước: ưu tiên nước đóng chai/đun sôi; clo nếu cần.

• Ăn: bỏ đồ chín lẫn nước ngập; nấu chín kỹ.

• Vết thương: rửa xà phòng – sát trùng – theo dõi sưng đỏ.

• Muỗi: loại nước đọng – mắc màn – xịt muỗi an toàn.

• Gọi khẩn: 113/114/115; liên lạc hàng xóm – tổ dân phố.

Trong bối cảnh mưa ngập, sức khỏe gia đình cần một hệ giải pháp đồng bộ: nước sạch–thực phẩm an toàn–bù điện giải–ngủ đủ–giảm căng thẳng. Nguyên Xuân Legend đồng hành cùng bạn bằng các dịch vụ thực tế và dễ áp dụng: combo sữa hạt Eat Clean giúp bù dưỡng chất “sạch” sau ngày dài vất vả, trạm xông năng lượng hỗ trợ thư giãn hệ thần kinh – ngủ sâu hơn, cùng tư vấn lối sống chủ động (thực đơn bù nước–điện giải, checklist khử khuẩn nhà cửa, gợi ý vận động nhẹ). Nếu bạn cần một kế hoạch cá nhân hóa cho cả gia đình trong 24–72 giờ sau ngập, hãy liên hệ Nguyên Xuân Legend để nhận bộ hướng dẫn chi tiết, dễ in – dễ làm theo, và lịch hỗ trợ 1:1.

🏠 Toà R2 Swan Lake, KĐT Ecopark, Văn Giang, Hưng Yên

☎️ 0988.466.465

🔎 nguyenxuanlegend.com